En hierbij het (voorlopig?) laatste deel van Pret met PM. Ik neem aan dat ze mij te lastig vinden en op zoek gegaan zijn naar mensen die ze wel snel en zonder al te veel moeite geld uit de zak kunnen kloppen.

Indien je alle delen van Pret met PM hebt gelezen, zie je dus dat je niet zomaar moet betalen. Sommige mensen zullen zeggen, als je iets fout doet moet je niet zeiken en voor de gevolgen opdraaien. Dat vind ik ook helemaal niet erg, maar dan moeten die gevolgen wel eerlijk zijn. De werkwijze van PM kan je vergelijken met het volgende:

De NS kijkt videobeelden van 3 jaar geleden terug en ziet dat ik zonder kaartje in de trein stap. Ze weten niet of dit het eerste station is waar ik instap, of dat ik al eerder in- en uitgestapt ben. Ook weten ze niet of ik vaker met de trein reis. Om deze reden moet ik nu de prijs van een jaarkaart vergoeden en dan de duurste die er is, waarmee je vrij kan reizen zonder gebonden traject, want ja, ze weten zoals gezegd niet waar ik voor het eerst opgestapt ben en waar ik naar toe gegaan ben. En niet één jaarkaart, nee, de videobeelden waarop ze zagen dat ik zonder kaartje reisde zijn immers 3 jaar oud en ze weten niet of ik nog vaker met de trein gegaan ben, dus moet ik 3 jaarkaarten vergoeden! Eentje voor de volle prijs, de andere 2 voor slechts 20% van die prijs.

Let dus goed op waar je afbeeldingen vandaan komen. Niet alleen op een website zoals deze, maar PM speurt ook alles af in Twitter, Facebook, Instagram, enz. Dus jouw leuke berichtje op Facebook waar je ter illustratie een plaatje bij geplakt hebt, kan zomaar een boete van een paar honderd euro opleveren! Krijg je dus een afpersmail van PM zijn hier wat punten waar je op letten moet:

• Hanteren ze het juiste tarief, of net zoals bij mij een te hoge? Reken het na en klopt het bedrag met het bedrag dat ze berekend hebben in hun schikkingsvoorstel? Dan hebben ze dus geen verhoging gedaan vanwege ‘inbreuk op het auteursrecht’. Vraag ze dan dus even of ze op een in Nederland juridisch geldende wijze kunnen aantonen dat je geen particulier bent, zoals ik ook gedaan heb.
  
  
• Krijg je een PDF-document van PM met daarin een link naar een databank (zoals de ANP-beeldenbank) waar jouw ‘gestolen’ foto te vinden is, check dan of daar de naam van de fotograaf vermeld is. Geef dan aan dat je het vreemd vindt dat ze een prijslijst hanteren van Stichting Foto Anoniem (SFA), terwijl de foto niet anoniem is.
  
  
• Geef een vergelijk met een stock-foto website waarbij je een vergelijkbare foto voor veel minder kan kopen, met onbeperkte licentie in tegenstelling tot de jaarlicenties van SFA.
  
  
• Hier nog een leuk mediabericht om ze mee om de oren te slaan, dat ga ik ook doen als ik ooit nog iets van ze hoor: ‘Een fotolicentie in enkele klikken met Permission Machine’
  Dit persbericht uit 2014 verteld over het ontstaan van PM. Het doel van PM was toen om op eenvoudige wijze een licentie voor een foto te kunnen kopen. Mooi stukje tekst uit dit artikel gaat over de prijs die PM hanteerde bij de oprichting in 2014: ‘Voor gebruik op sociale media, kleine websites of bedrijfspresentaties bedraagt de prijs van een licentie 10 euro (een one-time fee)’. En nu persen ze je dus af volgens de prijslijst van SFA.
  
  
• Waar ze waarschijnlijk ook helemaal niet blij mee waren is dat ik telkens aangaf de fotograaf op de hoogte te stellen van het bedrag dat ik zou moeten betalen, zodat hij kon controleren of hij er wel een eerlijk deel van zou krijgen. Ik vermoed (lees: weet wel zeker) dat ze de fotografen van nieuwsfoto’s niet eens laten weten dat hun afbeeldingen gebruikt zijn. Al dat gratis geld gaat naar PM en de eigenaren van de beeldbank waarin die foto zit.
  
  
• Heb je, net zoals ik, een persfoto gebruikt van het ANP, wijs ze dan ook zeker even op de artikelen die in mijn tweede mail aan PM staan (zie Pret met PM, deel 5). Maak ze duidelijk dat het ANP zelf een marktwaarde aan persfoto’s toekent door de fotografen zo slecht te betalen. Ze verkopen de foto’s zelf ook voor een paar euro.
  
  
• En natuurlijk, wil je proberen om het bedrag wat lager te krijgen stuur dan een mail die niet zo is als de mijne, waarin je ze lekker gaat afzeiken. Stuur dan een vriendelijk mail.

En dan nog iets waar ik PM nog niet op gewezen heb, daar dacht ik pas aan na het sturen van de mail. Hoe heb jij de foto gebruikt? Gewoon als afbeelding op je website, dan is dat jammer. Echter, de foto die gebruikt had was verwerkt in een cartoon. En raad eens, mijn cartoon valt ook het auteursrecht. Stukje tekst van de website Auteursrecht.nl:

De literaire of wetenschappelijke waarde of de artisticiteit van het werk, mooi of lelijk, kunst of kitsch, doen er in het auteursrecht niet toe. Het is ook niet van belang of het om een privé of beroepsmatig gemaakt werk gaat of dat de maker zich ervan bewust is dat hij een werk schept.

Wel zijn er drie algemene voorwaarden waaraan het werk moet voldoen wil het auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn: het moet een origineel (creatief) karakter hebben, het moet zintuiglijk waarneembaar zijn en het mag niet in belangrijke mate bepaald zijn door een te behalen technisch effect.

De drie voorwaarden, voldeed mijn cartoon daaraan?

• Origineel (creatief) karakter. Jazeker, het was een originele strip. Het is erg onwaarschijnlijk dat iemand op dat moment precies dezelfde grap zou hebben gemaakt.
• Zintuigelijk waarneembaar. Stond op een website, zichtbaar voor iedereen. Zelfs met andere zintuigen waarneembaar, je kan immers het scherm waarop de cartoon afgebeeld werd aanraken, aflikken en opsnuffelen. 4 keer zintuigelijk waarneembaar dus!
• Niet te behalen zijn door een technisch effect. Beetje rare omschrijving, en daarom ook zo even snel niet een antwoord hierop, maar als je de uitgebreide tekst van het auteursrecht erbij pakt, zie je dat ik ook aan die voorwaarde voldoe.

Mijn cartoon heeft dus auteursrecht en welke rechten levert mij dat op: ‘Als auteur heb je het uitsluitend recht om de werken die je maakt te verveelvoudigen en openbaar te maken.’
En dat is dus een heel mooi woord, verveelvoudigen. Oftewel kopiëren! Zoals jullie in het eerste deel van Pret met PM kunnen zien, hebben ze een kopie van mijn cartoon afgebeeld in hun PDF-bestand. En had ik daar toestemming voor gegeven? Geloof het niet hé! Daarmee schenden ze zelf het auteursrecht. Alleen de overheid heeft een uitzonderingspositie hierop, helaas is PM slechts een zielig commercieel bedrijfje zonder enige vorm van opsporingsbevoegdheden en enige justitionele macht. Daar hebben ze weer andere personen voor nodig. Als ze dus naast dit PDF-bestand ook nog een papieren dossier hebben aangelegd, overtreden ze zelfs twee keer het auteursrecht.

Zal ik eens even een berekening voor PM maken dan, via de door hun heiligverklaarde prijslijst van SFA natuurlijk!
Als eerste nummer 10 op de prijslijst: Digitale- en elektronische media: vastlegging van de afbeelding op een drager. Zonder mijn cartoon op te slaan kan je die niet gebruiken in een PDF. Categorie A is voor Consumentenproducten, bestemd voor thuisgebruik. Daar vallen ze dus niet onder, dus dan is het categorie B. professionele producten. Dat wordt dus betalen voor het aantal presentatiepunten en de duur. Het laagste tarief dus, t/m 10 presentatiepunten en dat komt neer op €141,- voor een week. Maar ja, ze hebben mijn PDF nu al meer dan een maand in bezit, dus zelfs met de maandlicentie van €282,- zijn ze er nog niet. Nee, door overschrijden van die maand komen ze nu in de jaarlicentie terecht van €564,-! En dan wel netjes mijn PDF verwijderen van de computer binnen een jaar, anders moet je een licentie voor langer aanschaffen en dat is €1.128,-

Dat is als ze geen papieren dossier geprint hebben, anders komt er nog eentje bij van nummer 15 op de lijst van SFA: Drukwerk.
Oplage t/m 1.000 in een formaat van 8×10 cm komt neer op €204,-

Ik verwacht er niets meer van te horen. Waarschijnlijk heb ik ze afgebluft met de punten uit mijn laatste mail. Ze weten immers dat ze het niet hard kunnen maken voor een rechter dat ik iets anders dan particulier ben. En dat onzinnige regeltje dat ze zelf verzonnen hebben om mijn website niet voor het tarief van particulier in aanmerking te laten komen zal ook geen standhouden voor de rechter.

Mochten ze toch nog terugkomen, in mijn laatste mail had ik geschreven bereid te zijn het bedrag van particulier te willen betalen, dan hebben ze pech. Ik zou hun schikkingsvoorstel moeten accepteren binnen 2 weken, anders zou het veel duurder worden. Nou, jullie hebben meer dan 2 weken gehad om mijn schikkingsvoorstel te accepteren, dus nou wordt het veel minder. Ze kunnen dan nog 50% van mijn berekende bedrag krijgen en elke dag die ze wachten met antwoord sturen gaat er nog 10% af! Onder voorbehoud dat ze deze week nog reageren, anders gaat er 20% per week af van het totaalbedrag. Volgende week is dat dus 4 weken wachten op antwoord, dus gaat er 80% af en kunnen ze nog 20% krijgen. Nog een week wachten is dus 100% korting en anders gaan we terug naar hun oorspronkelijke schikking. Die mogen ze dan meenemen naar de rechter. Ik ben er zeker van dat ik het win op het punt dat ik particulier ben en er van verhoging van het bedrag geen sprake was. En aangezien dit het enige punt was waarop ik ze betwiste zullen de advocaat- en proceskosten voor PM zelf zijn.

Maar wat hebben bij PM ze nog meer te verliezen? Ik zal dan ook alle andere zaken die ik hier behandeld heb meenemen en aan de rechter voorleggen met het verzoek om niet klakkeloos oude besluiten over te nemen, maar eens inhoudelijk te kijken naar de zaak. Zijn de prijzen van SFA geldig voor niet anonieme foto’s? Staan de prijzen van SFA wel in verhouding tot de werkelijke waarde, onder andere bepaald door het ANP zelf?
Krijg ik gelijk op meerdere punten, dan kan er een mooie massaclaim tegen PM gemaakt worden. Iedereen die betaald heeft naar een te hoge categorie kan geld terugeisen. Blijken de prijzen van SFA inderdaad misdadig hoog, dan kan iedereen een bedrag terugeisen. Ik zie alleen maar in dat PM veel meer te verliezen heeft dan ik.

En hierbij sluit ik alle pret met PM af … (of wordt vervolgd?)